Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης αποτελεί έναν ανεξάρτητο θεσμό επίλυσης αιτημάτων πολιτών σε σχέση με τη διακυβέρνηση του Δήμου.Τα αιτήματα των δημοτών είναι δυνατό να κατηγοριοποιηθούν σε 6 κατηγορίες, αναλόγως της φύσης τους, έτσι ώστε να εξαχθούν κάποια συμπεράσματα για τη βούληση των πολιτών ως προς την κατεύθυνση πλεύσης των παρεχόμενων υπηρεσιών του Δήμου στο πλαίσιο βέβαια της νομιμότητας.
- Στις Δημοτικές Κοινότητες Φιλοθέης & Ψυχικού, το ενδιαφέρον των κατοίκων επικεντρώνεται στη διατήρηση της φυσιογνωμίας των προαστίων σχετικά με τις χρήσεις γης και ό,τι αυτό συνεπάγεται (π.χ. διατήρηση του πρασίνου και ανάδειξη των πάρκων ως ευπρεπισμένων χώρων που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των περιοίκων), καθώς επίσης και στην ενδεικτική διασταύρωση των στοιχείων που έχουν αποσταλεί από το Δήμο για κάθε ακίνητο στις αρμόδιες υπηρεσίες προκειμένου να εξαχθεί το Έκτακτο Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών που υποχρεούνταν να καταβάλει ο κάθε ιδιοκτήτης ακινήτου.
- Στη Δημοτική Κοινότητα Ν. Ψυχικού, υπήρξε ενδιαφέρον για ζητήματα πρόνοιας εκ μέρους του Δήμου, αλλά και υλοποίησης τεχνικών έργων κάποια εκ των οποίων είχαν ξεκινήσει και δεν είχαν ολοκληρωθεί.
Κατηγορία «Καταστήματα Υγειονομικού ενδιαφέροντος»
Μας ζητήθηκαν γνωμοδοτήσεις σχετικά με τη χορήγηση ή μη αδειών ίδρυσης και λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος στη Δημοτική Κοινότητα Ν. Ψυχικού. Οι ιδιαιτερότητες αυτών των αιτημάτων έγκεινται στο γεγονός ότι δεν τίθεται ζήτημα εάν προσκομίζονται όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά που απαιτεί ο Νόμος για τη λειτουργία τέτοιων καταστημάτων (δηλαδή τυπικός έλεγχος νομιμότητας), αλλά υπεισερχόμαστε στην ουσία των υποθέσεων αξιολογώντας και επιμέρους στοιχεία (π.χ. ερμηνεία σχετικών ρυθμίσεων που αφορούν στις συγκεκριμένες χρήσεις γης, προσκόμιση σχεδίου του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας κ.λπ.).
Κατηγορία «Περίπτερα του Δήμου»Κατά το προϊσχύσαν νομικό καθεστώς δικαιούχοι αδειών ήταν εν γένει οι ανάπηροι, θύματα πολέμου και πολύτεκνοι, ενώ σε περίπτωση θανάτου του δικαιούχου το δικαίωμα κληρονομούνταν στη σύζυγο, τα ανήλικα τέκνα ή την άγαμη θυγατέρα. Αντίθετα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο οι άδειες δε μεταβιβάζονται ούτε κληρονομούνται, επιτρέπονται δε οι συμβάσεις μίσθωσης σε τρίτα φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Εκ των αδειών που έχουν λήξει και αναγκαστικά περιέρχονται στους δήμους με νέα οροθέτηση, το 30% δίδεται σε ΑΜΕΑ κατόπιν κλήρωσης, ενώ το 70% βγαίνει σε δημοπρασία με ευθύνη του Δήμου για την τήρηση γενικότερων διατάξεων για την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Έτσι βέβαια δημιουργούνται περίπτερα δύο ταχυτήτων: Α) Αυτά που ο δικαιούχος έχει αποβιώσει, δηλαδή τα σχολάζοντα (συνηθέστερο) ή νέα που ιδρύει ο Δήμος (σπανιότερο), το 70% των οποίων δίνεται με πλειστηριασμούς και το 30% των οποίων δίνεται σε αναπήρους με κλήρωση και είναι δυνατό να νοικιάζονται σε τρίτους για δέκα έτη χωρίς περιορισμούς. Β) Αυτά που έχουν ανάπηροι πολέμου με βάση τις καταργούμενες διατάξεις του ν.δ. 1044/1971. Όσον αφορά τα τελευταία και προκειμένου να ξεριζωθούν από αυτά οι σημερινοί μισθωτές τους και να τα νοικιάσουν μεγάλα σχήματα εταιρειών, καταργείται στο σύνολό του το ειδικό καθεστώς μισθώσεως περιπτέρων (άρθρα 21 ν.δ. 1044/1971, ΚΥΑ 5671/1484/1984) και οι μισθώσεις γίνονται κοινές μισθώσεις του αστικού κώδικα με τις εξής συνέπειες: 1) Καταργείται η ελάχιστη χρονική διάρκεια των επτά ετών και ο δικαιούχος μπορεί να νοικιάζει την άδεια για όσα χρόνια θέλει (ακόμη και για ένα χρόνο). 2) Καταργείται η έγκριση της μίσθωσης, δηλαδή το δικαίωμα χρήσης του περιπτέρου δε θα απορρέει από τη διοικητική πράξη έγκρισης της μίσθωσης και ο δήμος θα μπορεί να πετάει τον μισθωτή περιπτερούχο στο δρόμο χωρίς καμία διατύπωση. 3) Καταργείται το δικαίωμα προτίμησης του μισθωτή έναντι τρίτου υποψηφίου μισθωτή, δηλαδή το δικαίωμα του μισθωτή να πετύχει ανανέωση της μίσθωσης για άλλα επτά έτη υπό την προϋπόθεση καταβολής ενοικίου προσαυξημένου κατά 20%. 4) Καταργείται η προστασία του μισθωτή από κακόβουλες και προσχηματικές καταγγελίες λόγω ιδιόχρησης κατά τη διάρκεια της μίσθωσης και επιτρέπεται στο δικαιούχο να καταγγείλει τη μίσθωση ακόμη και την επόμενη ημέρα από τη σύναψή της για δικαιόχρηση και στη συνέχεια να εκμισθώσει το περίπτερο αλλού. 5) Δίδεται το δικαίωμα στο δικαιούχο να ζητήσει “αέρα” κατά τη σύναψη της μίσθωσης, δηλαδή του δίνει το δικαίωμα να προεισπράττει “άυλη” εμπορική αξία για το ευεργέτημα της πολιτείας. 6) Καταργούνται οι απαγορεύσεις μισθώσεως άδειας από ανώνυμες εταιρείες, καπνοβιομηχανίες και αντιπροσώπους τους, επιχειρήσεις τροφίμων, καφετέριες και σούπερ μάρκετ, καθώς και ο περιορισμός της εκμίσθωσης μίας άδειας ανά φυσικό πρόσωπο.
Επομένως ανοίγεται το αντικείμενο των περιπτέρων σε όλα τα είδη του εμπορίου, όπως είναι τα μη τυποποιημένα προϊόντα. Όλα τα παραπάνω έχουν ως συνέπεια την επικράτηση των μεγάλων συμφερόντων έναντι των δικαιούχων και περιπτερούχων, εφόσον καταργείται η άδεια λειτουργίας του περιπτέρου ως ευεργέτημα για τους αναπήρους πολέμου, καταργείται η υποχρέωση αδειοδότησης των σημείων πώλησης καπνού και παύει να ισχύει η διοικητική εποπτεία των περιπτέρων. Στην πράξη ο δικαιούχος της άδειας μπορεί να καταγγείλει προσχηματικά τη μίσθωση για ιδιόχρηση και στη συνέχεια να απευθυνθεί προς ενοικίαση σε μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, τα οποία κατ’ ουσία διαλέγουν περίπτερο. Σ’ αυτό το νομοθετικό πλαίσιο και βάσει σχετικής μου γνωμοδότησης καλείται ο Δήμος, στο μικρό ποσοστό που του επιτρέπει η νέα νομοθεσία πέραν των δημοπρασιών, να καθορίσει τις νέες θέσεις περιπτέρων με χωροθέτηση και να ασκήσει πολιτική προνοίας για τις ευπαθείς ομάδες που δεν μπορούν να διαπραγματευτούν επί ίσοις όροις με τα μεγάλα οικονομικά σχήματα. Επιπλέον θα πρέπει να καθορισθούν με κανονιστική απόφαση και ανάλογα με τις τοπικές ιδιαιτερότητες οι προδιαγραφές κατασκευής και τοποθέτησης των κουβουκλίων με γνώμονα βέβαια τη βελτίωση της αισθητικής εικόνας και λειτουργικότητας των κοινόχρηστων χώρων του Δήμου.
Κατηγορία «Τεχνικά Έργα» Εδώ υπάγονται αιτήματα δημοτών για τυχόν κακοτεχνίες των τεχνικών υπηρεσιών του Δήμου, αιτήματα σχετικά με την αποπληρωμή εργολάβων για υλοποιημένα έργα και αιτήματα για τη ρύθμιση της καταβολής ποσού στον εργολάβο για σύνδεση με κεντρικό αγωγό αποχέτευσης.
Κατηγορία «Υπάλληλοι του Δήμου»
Υπάλληλοι του Δήμου ζήτησαν από το Συμπαραστάτη του Δημότη γνωμοδότηση σχετικά με τις διατάξεις του Ν. 4093/2012 που τροποποιούν τον Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων και κατά την επίμαχη υποπαράγραφο Ζ4 του πρώτου άρθρου καταργούνται θέσεις στις υπηρεσίες ή στους φορείς που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των ως άνω διατάξεων και αντιστοίχως τίθενται σε διαθεσιμότητα υπάλληλοι που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια. Επίσης οι υπάλληλοι και των τριών ΚΕΠ του Δήμου ζήτησαν τη διαμεσολάβηση σχετικά με το ζήτημα της προσωπικής τους ασφάλειας ιδίως κατά τις απογευματινές ώρες εργασίας.
Κατηγορία «Πρόνοια»
Υπήρξε ενδιαφέρον δημοτών για το εάν εμπίπτουν στα κριτήρια που έχουν ορισθεί για παροχή βοήθειας στο σπίτι μέσω κοινωνικών λειτουργών, καθώς επίσης και η υπαγωγή των δημοτών βάσει κοινωνικοοικονομικών κριτηρίων σε πρόγραμμα πρόνοιας όπως είναι η μέριμνα του δημότη. Επιπλέον ζητήθηκαν γνωμοδοτήσεις μας αναφορικά με τις προϋποθέσεις καταβολής τροφείων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς.
Κατηγορία «Προσωπικά δεδομένα» Βάσει σχετικής γνωμοδότησης παρέχονται κατευθυντήριες αρχές για την κρίση του τι θεωρείται «προσωπικό δεδομένο» δημότη και πότε είναι δυνατό αυτό να κοινοποιηθεί χωρίς έννομες συνέπειες.
Από τα επιμέρους αιτήματα, ενδιαφέρον παρουσιάζει με την έννοια της καταγραφής κατευθυντήριων αρχών για παρόμοιες υποθέσεις, το ζήτημα των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και ειδικότερα η ανάληψη εκ του Δήμου σύμβασης έργου (ως παροχή υπηρεσιών) με ιδιώτη που συγχρηματοδοτείται από πρόγραμμα του Υπουργείου Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης. Για την υλοποίηση τέτοιων έργων είναι απαραίτητη η διαρκής συνεργασία των εμπλεκομένων, δηλαδή του Δήμου, του ΥΠΕΣΣΔΑ και του ιδιώτη, ώστε το έργο Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα που θα προκύψει να είναι βιώσιμο και να μπορεί να υλοποιηθεί περαιτέρω με συμβάσεις παραχώρησης. Η φύση αυτών των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών δημιουργεί έναν άρρηκτο δεσμό μεταξύ των εμπλεκομένων μερών και το έργο, καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης, παρακολουθείται από Επιτροπή Αξιολόγησης που συγκροτείται από το Δημοτικό Συμβούλιο. Επιπλέον ο Δήμος έχει τη δυνατότητα να αναζητεί τη διενεργηθείσα δαπάνη αυτών των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων τηρώντας βέβαια τις κείμενες περί αναμόρφωσης του προϋπολογισμού του διατάξεις.
- Δείτε την έκθεση του κ. Βασίλη Δρομάζου, εκλεγμένου Συμπαραστάτη μέχρι 31-08-2014, εδώ.
- Δείτε αναλυτικές πληροφορίες για τον θεσμό του Συμπαραστάτη (ombudsman), εδώ.
Πηγή ενημέρωσης: κ. Βασίλης Δρομάζος
