Η απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών, αποτελεί ευρείας κλίμακας στατιστική εργασία με σκοπό τη συλλογή αντικειμενικών πληροφοριών με μεγάλη ανάλυση στο σύνολο της Χώρας και σε τοπικό επίπεδο. Διενεργείται σε όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάθε δέκα χρόνια, με ενιαία πρότυπα και μεθόδους. Λόγω της σπουδαιότητας αλλά και της πολυπλοκότητάς της, η εκάστοτε Απογραφή χαρακτηρίζεται διαχρονικά ως «η μεγαλύτερη επιχείρηση που διεξάγει το Κράτος σε περίοδο ειρήνης».
Η Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2021 πρόκειται να διενεργηθεί από την Ελληνική Στατιστική Αρχή κατά το χρονικό διάστημα από Οκτώβριο 2021 έως Δεκέμβριο 2021, με ημερομηνία αναφοράς των στοιχείων την 22α Οκτωβρίου 2021. Προπαρασκευαστικό στάδιο της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών αποτελεί η Απογραφή Κτιρίων, τα στοιχεία για την οποία θα συλλεχθούν κατά το χρονικό διάστημα από Ιούλιο 2021 έως Σεπτέμβριο 2021, με ημερομηνία αναφοράς την 30η Ιουνίου 2021.
Νομικό Πλαίσιο
Η Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2021 διενεργείται βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) 763/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις Απογραφές Πληθυσμού και Στέγασης και του Νόμου 4772/2021 (ΦΕΚ 17/ Α’/ 5-2-2021).
Σκοπός της Απογραφής
Η Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών έχει σκοπό τη συγκέντρωση πρόσφατων και έγκυρων στοιχείων για τα δημογραφικά, οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού και τις συνθήκες στέγασής του, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες στατιστικής πληροφόρησης σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Τα στοιχεία αυτά είναι απαραίτητα για τη χάραξη της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής του Κράτους και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Χώρας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους Διεθνείς Οργανισμούς (π.χ. Ηνωμένα Έθνη, ΟΟΣΑ).
Σκοπός της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών είναι:
- η καταμέτρηση του Μόνιμου Πληθυσμού της Χώρας, δηλαδή των κατοίκων που διαμένουν μόνιμα σε κάθε Περιφέρεια, Περιφερειακή Ενότητα, Δήμο, Δημοτική Ενότητα, Κοινότητα και αυτοτελή οικισμό, ανεξαρτήτως ιθαγένειας και καθεστώτος διαμονής,
- η καταμέτρηση του Νόμιμου Πληθυσμού της Χώρας, δηλαδή των δημοτών κάθε Δήμου και Δημοτικής Ενότητας, βάσει του οποίου γίνεται η κατανομή των βουλευτικών εδρών στις επιμέρους εκλογικές περιφέρειες, κατά τις βουλευτικές εκλογές (άρθρο 54 του Συντάγματος),
- η συλλογή στοιχείων για τον αριθμό των κατοικιών, κατά είδος (κανονικές ή μη κανονικές κατοικίες), και η συλλογή στοιχείων αναφορικά με τα κύρια χαρακτηριστικά και τις ανέσεις τους,
- η συλλογή στοιχείων για τον αριθμό και τη σύνθεση των νοικοκυριών και των πυρηνικών οικογενειών,
- η συλλογή στοιχείων για τα δημογραφικά, κοινωνικά, εκπαιδευτικά και οικονομικά χαρακτηριστικά του Μόνιμου πληθυσμού της Χώρας,
- η καταγραφή στοιχείων σχετικών με την μετανάστευση (εισερχόμενη και εξερχόμενη μετανάστευση).
Τα παραπάνω στοιχεία αποτελούν σημαντικό εργαλείο στη διεξαγωγή ερευνών όλων των επιστημονικών πεδίων καθώς και στη διαμόρφωση και την υλοποίηση ακαδημαϊκών και ερευνητικών προγραμμάτων. Συνιστούν μέσο για το σχεδιασμό και τη ρύθμιση ποικίλων διοικητικών θεμάτων. Τα αποτελέσματα των Απογραφών παρέχουν σημαντικές πληροφορίες στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, στους πολίτες και εν γένει στην κοινωνία. Παράλληλα, χρησιμοποιούνται περαιτέρω ως το βασικό πλαίσιο για τη διενέργεια πολλών άλλων στατιστικών εργασιών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (συνιστώντας το πλαίσιο δειγματοληψίας για την οργάνωση και το μεθοδολογικό σχεδιασμό κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών στατιστικών ερευνών).
Σημειώνεται ότι, εκτός των ανωτέρω, τα στοιχεία της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2021 πρόκειται να αξιοποιηθούν για την κατάρτιση Στατιστικών Μητρώων Κτιρίων και Πληθυσμού, σύμφωνα με το νέο ευρωπαϊκό μεθοδολογικό πλαίσιο, το οποίο προβλέπει την παροχή στην Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) δημογραφικών στοιχείων απογραφικού τύπου, σε ετήσια βάση.
Μεθοδολογία διενέργειας της Απογραφής
Δεδομένων των συνθηκών που διαμορφώθηκαν λόγω της πανδημίας της νόσου του Κορωνοϊού (Covid-19), η συλλογή των στοιχείων τροποποιήθηκε σε σχέση με τις προηγούμενες Απογραφές (συμπλήρωση έντυπων ερωτηματολογίων με προσωπική συνέντευξη) με επαναπροσδιορισμό της απογραφικής διαδικασίας συνυπολογιζόμενης της υγειονομικής προστασίας του πληθυσμού. Στο πλαίσιο αυτό, η νέα προσέγγιση βασίζεται στην αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ο πληθυσμός να απογραφεί ηλεκτρονικά μέσω ειδικά σχεδιασμένης ηλεκτρονικής (web) εφαρμογής (ηλεκτρονική αυτοαπογραφή). Για κάθε ερώτηση ή πρόσθετη πληροφορία που ενδέχεται να χρειαστούν οι απογραφόμενοι, μπορούν να επικοινωνούν με απογραφέα της ΕΛΣΤΑΤ για να τους κατευθύνει.
Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει η δυνατότητα αυτοαπογραφής, η Απογραφή θα πραγματοποιηθεί μέσω συνέντευξης, λαμβανομένων όλων των απαραίτητων μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας.
Ασφάλεια δεδομένων
Τα στοιχεία της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2021 καταχωρίζονται σε ειδική ασφαλή βάση δεδομένων, η οποία περιλαμβάνει όλες τις συλλεγόμενες μεταβλητές. Για την πρόσβαση στις πληροφορίες της βάσης λαμβάνονται όλα τα προβλεπόμενα από την εθνική και Ενωσιακή νομοθεσία απαραίτητα και αναγκαία, τεχνικά και οργανωτικά μέτρα προστασίας, προκειμένου να τηρείται το απόρρητο των αρχείων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.3832/2010, και τα αρχεία της βάσης να είναι απροσπέλαστα από οποιαδήποτε άλλη βάση δεδομένων ώστε τα παρασχεθέντα δεδομένα να προστατεύονται από κάθε ανεξουσιοδότητη ή μη νόμιμη επεξεργασία.
